De oproep voor het examen.
Nadat de kandidaat de rijschool heeft gemachtigd via DigiD, bepaalt hij samen met de rijschool de examendatum via het on-line aanvraagsysteem. Als het CBR de aanvraag indeelt, verneemt de kandidaat deze datum via een door het CBR verzonden bericht. Houd bij de reservering rekening met een reserveringstermijn.
Zo gaat het CBR praktijk examen
De ontvangst door de examinator.
De kandidaat wordt op het vastgestelde tijdstip, bij voorkeur vergezeld van zijn opleider, door de examinator aan zijn tafel uitgenodigd. Nadat de kandidaat zich heeft gemeld zal de examinator de kandidaat vragen zich te legitimeren met een door het CBR toegestaan identiteitsbewijs. De examinator controleert of de kandidaat niet langer dan anderhalf jaar tevoren geslaagd is voor het theorie-examen. Indien het een eerste examen betreft of een volgend examen waarvoor een nieuwe aanvraagkaart is gebruikt, wordt altijd gevraagd of de kandidaat de aanvraagkaart zelf heeft ondertekend. Is dit niet het geval, dan dient de kandidaat dit alsnog te doen.
Vervolgens zal de examinator aan de kandidaat verzoeken het ingevulde Formulier Zelfreflectie in te leveren. Dit formulier wordt na afloop van het praktijkexamen kort besproken.
In het geval de kandidaat een TussenTijdse Toets heeft afgelegd dient hij de examinator het betreffende formulier te overhandigen, ter verkrijging van een vrijstelling van de uitvoering van de bijzondere verrichtingen, behorend bij het examen van de categorie B.
De kandidaat wordt niet tot het examen toegelaten als:
- hij zich op een zodanig laat tijdstip meldt, dat geen volledig examen meer kan worden afgenomen;
- hij zich niet kan legitimeren met een wettelijk voorgeschreven document;
- uit publicatie in de Staatscourant is gebleken dat hem bij rechterlijk vonnis de rijbevoegdheid is ontzegd;
- hij een examen wil afleggen in een andere categorie dan is aangevraagd, tenzij dit examen binnen de ingedeelde tijd kan worden afgenomen en de examinator beschikt over de hiervoor benodigde specialisatie;
- het een E bij B-examen betreft en de kandidaat geen rijbewijs kan tonen dat ofwel nog geldig is, ofwel zijn geldigheid heeft verloren door het verstrijken van de geldigheidsduur;
- op de aanvraagkaart is aangetekend dat hij een bril of contactlenzen moet dragen en hij zonder corrigerende lenzen verschijnt;
- als blijkt dat hij langer dan 1,5 jaar geleden geslaagd is voor het theorie-examen.
In deze gevallen heeft geen terugbetaling van het inschrijfgeld plaats.
Na de ontvangst en identificatie zal de examinator de kandidaat door middel van een inleidend gesprek informeren over de gang van zaken tijdens het examen.
Ogentest
Na het inleidend gesprek gaan kandidaat en examinator naar de parkeerplaats. Alvorens naar het examenvoertuig te lopen zal de examinator de kandidaat vragen een kenteken te lezen op ongeveer 25 meter afstand. Als de kandidaat hierin niet slaagt dan wordt hem gevraagd een ander kenteken te lezen. Als blijkt dat de kandidaat de aangewezen kentekens niet kan lezen, dan wordt het examen normaal afgenomen. In een dergelijk geval wordt het examendossier echter niet afgegeven, maar naar het CBR, divisie Rijgeschiktheid gezonden. Van daaruit ontvangt de kandidaat nader bericht. (In uitzonderingsgevallen kan de ogentest ook na de examenrit plaatsvinden.)
Controle examenvoertuig
Algemeen
Elk examenvoertuig moet voldoen aan de wettelijke voorgeschreven eisen. Indien dit niet het geval is, dan wordt het examen niet afgenomen. Tevens moet het voertuig voldoen aan de aanvullende eisen die het CBR stelt.
Categorie B
De controle van de verlichting vindt steekproefsgewijs plaats. De kandidaat dient hiertoe achter het stuur plaats te nemen, en het contact aan te zetten zonder te starten. Vervolgens wordt hem verzocht de richtingaanwijzers aan te zetten en het rempedaal in te trappen, om de werking van de remlichten te controleren. Hiernaast wordt nog een aantal onderdelen van het voertuig bij de voorbereiding- en controlehandelingen betrokken. Deze handelingen maken deel uit van het onderdeel ‘Bijzondere verrichtingen’, en zijn te splitsen in:
· de controle buiten het voertuig en
· de controle binnen het voertuig.
De examinator kan van één van deze mogelijkheden gebruik maken. In de Rijprocedure B worden de controlehandelingen nader uitgewerkt.
Algemeen
Als een defect aan het examenvoertuig wordt geconstateerd dan krijgt de kandidaat of de opleider de gelegenheid dit snel te herstellen. Als dit herstel echter zoveel tijd in beslag neemt dat geen volledig examen meer kan worden gereden, dan wordt van het examen afgezien.
De examenrit
Categorie B
Het examen wordt begonnen met de voorbereiding- en controlehandelingen, die behoren bij het examenonderdeel ‘Bijzondere verrichtingen’. Tijdens de proefrit wordt zowel binnen als buiten de bebouwde kom gereden. Kandidaten worden beoordeeld op het zelfstandig rijden van een route en het zelfstandig uitvoeren van bijzondere manoeuvres. Ook wordt gevaarherkenning en milieubewust rijden getoetst.
Het B-examen duurt in totaal 55 minuten.
Tenslotte zij vermeld dat ook het (op de juiste wijze) in- en uitstappen tot het examenonderdeel ‘Bijzondere verrichtingen’ behoort.
Met de kandidaat wordt aan het eind van het examen gesproken over diens sterkere of zwakkere vaardigheden.
De beoordeling van de rijvaardigheid.
Het vaststellen van de rijvaardigheid van de kandidaat vindt plaats door het beoordelen van een aantal examenonderdelen.
Uitgaande van de door de minister van Infrastructuur en Milieu gepubliceerde praktijkexameneisen, dienen alle onderdelen in voldoende mate te worden beheerst.
De examenonderdelen:
· wegrijden
· rijden op rechte en bochtige wegen
· gedrag nabij en op kruisingen
· invoegen en uitvoegen
· inhalen en zijdelingse verplaatsing
· gedrag nabij en op bijzondere weggedeelten
· bijzondere manoeuvres
Onderwerpen van beoordeling
· rijklaar maken en bediening / beheersing auto
· energiebewust rijgedrag
· aangepast / besluitvaardig rijden
· belangen andere weggebruikers
· kijkgedrag
· voorrang verlenen / voor laten gaan
· plaats op de weg / plaats van handeling
· (volg)afstand houden
· snelheid
· reageren op verkeerslichten / aanwijzingen
· reageren op overige tekens
· geven van / reageren op signalen
· vertragen / remmen / stoppen
Rijprocedures
In de ‘Rijprocedure’ wordt systematisch uiteengezet wat moet worden verstaan onder een gewenst verkeersgedrag. Alle examenonderdelen en onderwerpen van beoordeling worden daarin uitvoerig beschreven en toegelicht. De beoordeling van de examenonderdelen en de vaststelling van de mate van rijvaardigheid van de kandidaat wordt door de examinatoren gebaseerd op hetgeen in deze Rijprocedure uiteengezet wordt.
Het uitslagformulier.
Het uitslagformulier wordt door de examinator digitaal ingevuld. Met dit formulier wordt beoogd om (bij een onvoldoende examen) de kandidaat en diens opleider duidelijk te informeren op welke punten de rijvaardigheid van de kandidaat nog onvoldoende is. Na afloop van een onvoldoende examen kan de opleider het uitslagformulier opvragen via TOP internet (CBR). Dat kan hij desgewenst uitprinten en ook mailen naar de kandidaat. Bij een onvoldoende examen in de categorie B (met uitzondering van Faalangstexamens en BNOR-examens) krijgt de kandidaat het uitslagformulier direct op zijn mailadres. Bij een voldoende examen wordt op het uitslagformulier uitsluitend vermeld dat de kandidaat is geslaagd; de rubrieken ‘Examenonderdelen’, ‘Onderwerpen van beoordeling’ en ‘Uitgevoerde bijzondere verrichtingen’ worden niet ingevuld.
Geslaagd;
de rubrieken ‘Examenonderdelen’, ‘Onderwerpen van beoordeling’ en ‘Uitgevoerde bijzondere verrichtingen’ worden niet ingevuld op het uitslagformulier “Voldoende”.
Gezakt:
Bij een gezakte kandidaat wordt op het uitslagformulier “Onvoldoende” in de rubriek ‘Examenonderdelen’, door middel van een kruisje in de kolom ‘O’ aangegeven, welke onderdelen onvoldoende worden beheerst. Achter elk van die examenonderdelen wordt aangestreept welke onderwerpen van beoordeling de oorzaak waren van dit onvoldoende resultaat. Tevens wordt aangestreept welke bijzondere verrichtingen werden uitgevoerd en met welk resultaat.
De uitslag van het totale examen is aangegeven door een kruisje bij voldoende of onvoldoende onderaan het uitslagformulier
TussenTijdse Toets (TTT)
Ook bij een TussenTijdse Toets kan de rijschool het uitslagformulier opvragen via TOP internet (CBR). Voor een toets kan de kandidaat niet zakken; de aangekruiste examenonderdelen en onderwerpen van beoordeling dienen te worden op gevat als leerpunten voor het vervolg van de opleiding. Wel kan de kandidaat bij een TussenTijdse Toets een vrijstelling voor de bijzondere verrichtingen verdienen. Dit staat dan aangekruist op het uitslagformulier of aangetekend in het RIS-Praktijkboek.
Examenroutes
Per praktijkexamencentrum wordt een aantal examenroutes gebruikt. Deze routes zijn opgebouwd met behulp van zogenaamde ‘coördinatiepunten’ die bestaan uit plaatselijke verkeerssituaties.
De examinator kan bij twijfel over de vaardigheid van de kandidaat ten aanzien van een examenonderdeel dat in het verdere verloop van het examenparcours niet meer voorkomt (bijvoorbeeld het berijden van een verkeersplein of het invoegen), dit onderdeel of een facet daarvan nog eens in de route opnemen.
Tevens wordt de kandidaat gedurende 10-15 minuten gevraagd zelfstandig een route te rijden. Men kan een route volgen via een navigatiesysteem, of door naar een object of coördinatiepunt te rijden. Ook kan gekozen worden voor het rijden op basis van een cluster van opdrachten.
De ingreep
Het kan noodzakelijk zijn dat de examinator tijdens het examen moet ingrijpen om een verkeersovertreding, een aanrijding of ander gevaar te voorkomen. Die ingreep behoeft op zich niet bepalend te zijn voor de uitslag van het examen. De examinator bepaalt aan de hand van de aard en de ernst van de fout die met de ingreep verband hield, of het betrokken examenonderdeel als onvoldoende moet worden aangemerkt.
De uitslag van het examen
Na de proefrit begeven de kandidaat en de examinator zich naar de examenzaal. Na het mededelen van de uitslag van het examen vult de examinator het digitale uitslagformulier in.
Aan de kandidaat die is geslaagd verstrekt het CBR:
· de Verklaring van rijvaardigheid. Deze verklaring is drie jaar geldig;
· de Verklaring van geschiktheid. Deze verklaring is 1 jaar geldig.
Deze Verklaringen worden automatisch naar het centraal rijbewijzenregister (CRB) van de RDW gestuurd.
Als het resultaat van het examen onvoldoende is, geeft de examinator een korte samenvatting van het onderdeel of onderdelen die hij als onvoldoende heeft moeten beoordelen.
Het uitslagformulier
De opleider kan het uitslagformulier opvragen via TOP internet (CBR). Dat kan hij desgewenst uitprinten en ook mailen naar de kandidaat. Bij een onvoldoende examen in de categorie B (met uitzondering van faalangstexamens en BNOR-examens) krijgt de kandidaat het uitslagformulier direct op zijn mailadres. Als de kandidaat is gezakt, kunnen de onvoldoende onderdelen aan de hand hiervan worden doorgenomen. Dit om de opleiding voor het volgende examen hierop af te stemmen.
De verklaring van rijvaardigheid
De kandidaat kan het rijbewijs de volgende dag aanvragen bij het gemeentehuis in zijn woonplaats. Dit moet hij doen binnen drie jaar nadat de Verklaring van rijvaardigheid is geregistreerd in het centraal rijbewijzenregister (CRB). Wordt deze termijn overschreden dan is de Verklaring van rijvaardigheid ongeldig en moet opnieuw examen gedaan worden.
De verklaring van geschiktheid
Ook de Verklaring van geschiktheid wordt geregistreerd in het centraal rijbewijzenregister van de RDW. Als door het CBR voorwaarden zijn gesteld met betrekking tot de geschiktheid van de kandidaat, zoals de verplichting tot het dragen van een bril of contactlenzen bij het besturen van motorvoertuigen, dan is dit bij de Verklaring van geschiktheid aangegeven. Dit gebeurt door middel van door de Minister vastgestelde codes. Het CBR bericht de kandidaat schriftelijk over de exacte betekenis van de code die op het rijbewijs zal worden overgenomen.
Ook de eventueel voorgeschreven aanpassingen aan het motorvoertuig worden op gelijke wijze aangegeven, evenals een eventuele beperking van de geldigheid van het rijbewijs.